Bez Cenzury: "Matka królów"

W ostatnią niedzielę czerwca (29.06) w Warszawie rozpocznie się trwająca całe lato impreza filmowa "Bez cenzury". Na dziedzińcu jednego z najbardziej znanych budynków w Warszawie - dawnej siedzibie Komitetu Centralnego PZPR, a obecnym Centrum Bankowo - Finansowego (ul. Nowy Świat 6 / 12) zaprezentowanych zostanie sześć wybitnych polskich filmów z lat 70. i 80., skierowanych na półkę przez peerelowskich cenzorów. Projekcje krytycznych wobec ówczesnej rzeczywistości fabuł poprzedzą pokazy propagandowych kronik filmowych. Spotkania z "półkownikami" rozpocznie projekcja najwybitniejszego filmu Janusza Zaorskiego "Matka królów", za który reżyser otrzymał aż 15 nagród, w tym Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu Berlinale już 29 czerwca o godz. 21:30.

W Polsce okresu realnego socjalizmu decyzje o niedopuszczeniu filmu do rozpowszechniania podejmowano zupełnie arbitralnie. Nierzadko zdarzało się tak, że o skierowaniu wybranego obrazu na półkę, decydowały osobiste poglądy na sztukę danego "działacza kultury". Mimo skrępowania wolności twórczej nakazami i zakazami cenzury, to właśnie w czasach PRL - u powstały jedne z najciekawszych dzieł filmowej metafory. Sześć z nich będzie można zobaczyć w ramach organizowanego przez Fundację Inicjatyw Twórczych Plaster i Kino KC cyklu pokazów "Bez cenzury".

"Matka królów"
Polska, 1982, 127’, reżyseria: Janusz Zaorski, scenariusz: Janusz Zaorski, obsada aktorska: Magda Wójcik, Zbigniew Zapasiewicz, Franciszek Pieczka, Bogusław Linda, Produkcja: Zespół Filmowy "X", Zespół Filmowy Rondo

Warszawa, rok 1933. Po śmierci męża zubożała Łucja Król przeprowadza się wraz z trzema synami - Klemensem, Zenonem i Romanem do sutereny na Solcu. Tam na świat przychodzi czwarty syn, Stanisław. Wdowa nie ma środków do życia, zmuszona jest zarabiać praniem bielizny. Po jakimś czasie zdobywa zaufanie sąsiada komunisty dr. Wiktora Lewena, który powierza jej sprzątanie swego mieszkania. Policja obiecuje Łucji wynagrodzenie za składanie informacji o Lewenie. Łucja zgadza się, ale uprzedza sąsiada. Wkrótce Lewen i tak zostaje aresztowany i skazany na siedem lat więzienia. Wybucha wojna. Zenek zostaje wywieziony na roboty do Rzeszy. W domu Łucji niespodziewanie zjawia się Lewen. Wdowa udziela mu schronienia. Wiktor szybko zyskuje sympatię chłopców, dokształca Klemensa i jego dziewczynę Martę oraz ich kolegę Koguta - członka podziemnej organizacji. W czasie akcji w niemieckiej kawiarni Kogut ginie, a Klemens zostaje zatrzymany przez Niemców. Rok 1945. Łucja wraz z najmłodszym synem wraca do wyzwolonej Warszawy. W domu zjawią się także Zenon i Klemens, teraz oficer LWP. Lewen jest członkiem partii. Towarzysz Grzegorz informuje go, iż podejrzewa się, że Koguta nie zastrzelili Niemcy. Klemens zostaje aresztowany. Łucja wraz z Martą, teraz już jej synową, zwracają się o pomoc do Lewena. Wiktor ręczy osobiście za uczciwość Klemensa. Bez skutku. Na naradzie partyjnej padają słowa krytyki pod jego adresem. Łucja wezwana do szkoły dowiaduje się, że Stasio wyparł się Klemensa, skoro jest on wrogiem państwa. Biegnie do domu i policzkuje syna. Od Klemensa odwraca się także jego żona Marta. W czasie śledztwa Klemens przyznaje się do tego, że jest winny śmierci Koguta. Odwołuje swe zeznania, gdy umiera Stalin, wyraża wdzięczność Lewenowi, ale wycieńczony głodówką umiera. Źródło: filmpolski.pl