Kamienne niebo zamiast gwazd

 „Kamienne niebo zamiast gwiazd” to nowoczesny projekt teatralny, w którym historyczny temat spotyka się z radykalnym eksperymentem scenicznym. Inspirując się powieścią Jerzego Krzysztonia „Kamienne niebo”, która o Powstaniu Warszawskim opowiada z perspektywy ukrywających się i uwięzionych w piwnicy cywilów, twórcy – reżyser Krzysztof Garbaczewski i autor tekstu Marcin Cecko – konstruują świat, w którym izolacja, poczucie zamknięcia i desperackie próby przeżycia stają się uniwersalną metaforą funkcjonującą dziś, a to co martwe, powstaje z grobu, by poruszać się wśród żywych.

Spektakl „Kamienne niebo zamiast gwiazd”, zamiast przenosić widza w czas historyczny podąża tropem postpamięci, którą autorka pojęcia, Marianne Hirsch, opisuje jako „konsekwencję traumatycznego przypomnienia, ale – w odróżnieniu od zespołu stresu pourazowego – na poziomie pokoleniowym. To struktura transpokoleniowej transmisji traumatycznej wiedzy i doświadczenia”. W jaki więc sposób Powstanie Warszawskie koduje się w pamięci „drugiego” i „trzeciego” pokolenia, w jaki sposób te pokolenia na nowo „zapisują pamięć” o Powstaniu, w jaki sposób Powstanie „wciąż żyje”? To też opowieść o mieście doświadczonym i zrekonstruowanym, tak jak rekonstrukcji poddana zostaje złamana kość, mieście, z którego ciała wciąż wyjmuje się szrapnele i niewybuchy z czasów II Wojny Światowej, a z drugiej strony żyjemy w nim i marzymy o jego rozwoju i lepszej, niż przeszłość, przyszłości.