Przygoda Autor sztuki: Sandor Marai

Sándor Márai był niezwykle cenionym prozaikiem i publicystą, autorem takich bestsellerów, jak choćby Wyznania patrycjusza czy Dziedzictwo Estery. Dramat Przygoda okazał się olbrzymim sukcesem, przyniósł autorowi zgodny zachwyt publiczności i krytyki, a także najważniejszą węgierską nagrodę teatralną im. Vojnitsa. Od premiery w październiku 1940 roku Przygodę zagrano na scenie kameralnej Teatru Narodowego w Budapeszcie blisko 350 razy, dając nawet po dwa spektakle dziennie, żeby nie rozczarować potencjalnych widzów, ustawiających się po bilety w długich kolejkach. Przygodę wystawiono także w wielu innych krajach Europy. Po II wojnie światowej komuniści wymazali Máraiego z węgierskiego życia kulturalnego i Przygoda mogła tam powrócić dopiero w roku 1990, ponownie odnosząc zasłużony sukces.

Wielokąt miłosny bohaterów Przygody wymyka się wszelkim regułom. Głęboko skrywane tajemnice i nieoczekiwane odkrycia burzą porządek dnia, który miał być zawodowym i prywatnym triumfem uznanego lekarza, profesora Kádára. Bohaterowie zmuszeni są do podjęcia życiowych decyzji i dokonania ostatecznych wyborów. W plątaninie uczuć i namiętności poszukują odpowiedzi na pytania o sens życia i śmierci, o winę i karę, o granice powołania zawodowego i oddania innemu człowiekowi. Nazbyt ufni we własne powodzenie, mierzą się z losem, okrutnie gmatwającym ludzkie plany. To, co miało być przygodą, stanie się misterium śmierci, a to, co brano za miłość, okaże się zaledwie jej namiastką. I choć po burzy przyjdzie spokój, to nic już nie będzie takie, jak wcześniej.

Przygoda to fascynująca wyprawa w głąb ludzkiej psychiki. Kolejne sceny dramatu pokazują niejednoznaczność intencji i motywacji bohaterów. Márai nie narzuca wyraźnej oceny ich decyzji. Pozostając z boku, inspiruje widza do własnej refleksji. W rezultacie, sztuka ta zamienia się w intymny dialog pomiędzy aktorami a widownią. Brawurowo poprowadzona akcja dramatu, wielobarwność tonacji i głębokie napięcia emocjonalne bohaterów poddanych sytuacji krytycznej są też zapowiedzią Żaru, powieści, którą Márai opublikuje niedługo po sukcesie Przygody.