Strach zżerać duszę

Rainer Werner Fassbinder nakręcił film o starszej sprzątaczce z Niemiec, która zakochuje się ze wzajemnością w Marokańczyku młodszym od niej o 30 lat. „Stara baba” i „arabski pies” - tak mówią o sobie główni bohaterowie. Wydaje się, że ich związek nie podoba się nikomu, wielu jednak czerpie z niego korzyści. Strach zżerać duszę z 1974 roku to opowieść o społeczeństwie, które boi się wszystkiego, co inne, ale ekonomiczna wola przetrwania każe mu zawłaszczać to, co obce i dopasowywać do własnych narracji.

Niektóre historie opowiada się trudniej niż inne, szczególnie we współczesnej Polsce. Nie każdą opowieść umiemy sobie wyobrazić i nie każdą możemy zrozumieć, zwłaszcza jeśli ma się rozgrywać w kraju monolitycznym pod względem narodowości i wyznania. Nie opowiemy miłosnej historii Emmi i Alego, ponieważ historia o relacji silniejszej niż społeczny terror nie jest naszą historią. W latach siedemdziesiątych film Fassbindera pozwalał zrozumieć niemiecką rzeczywistość gospodarczą, społeczną i ekonomiczną. W XXI wieku w Polsce Strach zżerać duszę pokazuje, dlaczego nie możemy i nie chcemy pojąć naszej rzeczywistości.

Nasza historia to historia o społeczeństwie, które panicznie boi się dostrzec, że w jego ramach nie wszyscy podlegają tym samym prawom i regułom. Nasza historia opowiada o plotkach, pomówieniach, pochopnych oskarżeniach i fałszywych wspólnotach. To opowieść o fantazmatach i wyobrażeniach władających społeczną rzeczywistością, w której - jak głosi motto filmu Fassbindera – „szczęście nie zawsze jest radosne”.