Matki. Pieśń na czas wojny

29 września 2023 r. w Teatrze Powszechnym w Warszawie, odbędzie się prapremiera spektaklu „MATKI. PIEŚŃ NA CZAS WOJNY” w reżyserii Marty Górnickiej. Na scenie wystąpi 21 kobiet z Ukrainy, Białorusi i Polski, w wieku od 10 do 71 lat wraz z grupą dzieci. „MATKI” to spektakl chóralny o doświadczeniu wojny i cyklu przemocy, który wydaje się niemożliwy do przełamania, i marzeniach o odnowie świata na innych zasadach. Punktem wyjścia dla spektaklu jest szczedriwka – tradycyjna ukraińska pieśń noworoczna, wykonywana w formie osobistych życzeń na lepsze czasy.

Producentem spektaklu jest Fundacja CHÓR KOBIET, a koproducentami oprócz Teatru Powszechnego także: Festival d’Avignon, Maxim Gorki Theater w Berlinie, Maillon, Théâtre de Strasbourg – Scène européenne, SPRING Performing Arts Festival oraz Tangente St. Pölten – Festival Für Gegenwartskultur. Projekt realizowany jest dzięki wsparciu miasta stołecznego Warszawy, we współpracy z Allianz Foundation.

Wojenne rytuały przemocy wobec kobiet są niezmienne. Wojna stawia przed Europą pytania ostateczne: o odpowiedzialność w obliczu zagrożenia i o nasze mechanizmy obronne. Ze świadectw matek i dzieci – Ukrainek, Białorusinek i Polek: tych, które uciekły przed wojną; tych, które uciekły przed prześladowaniem i tych wreszcie, które otworzyły przed nimi domy w Polsce – Marta Górnicka, reżyserka, autorka CHÓRU KOBIET i założycielka Instytutu Politycznego Głosu w Maxim Gorki Theater w Berlinie, tworzy wraz z zespołem spektakl chóralny.

– Szczedriwka to pieśń, którą śpiewało się, kiedy ptaki przylatują i wszystko budzi się ze snu. Cały świat ożywa. Śpiewały ją kobiety i dzieci, które wędrowały od domu do domu z życzeniem śpiewanym Każdemu. Tobie. Wszystkim ludziom. Na Zdrowie i Szczęście. Kobiety śpiewały sierotom, kalekom, ale też nieobecnym członkom rodziny. Synom, którzy służyli w wojsku. A cała wieś wypełniała się dźwiękiem. Szczedriwka to pieśń-zaklęcie, „zamawljanie”. Co się wypowiedziało, miało się ziścić. Wypowiedzenie Szczedriwki ma zmienić rzeczywistość, ma zmienić ten świat!” (fragment libretta spektaklu).
 
Spektakl będzie prezentowany z tłumaczeniem na język ukraiński oraz angielski. Pokazy popremierowe w Warszawie zaplanowano na 30 września (o godz. 18.00 i 20.00). Później „MATKI” wyruszą w międzynarodowe tournée. Premiera francuska odbędzie się 4 października w Maillon, Théâtre de la Ville w Strasburgu, a premiera niemiecka – 4 listopada w Maxim Gorki Theater w Berlinie. W kolejnych miesiącach spektakl odwiedzi także teatry w Hiszpanii, Holandii oraz Austrii, a w 2024 roku będzie prezentowany na Festiwalu Teatralnym w Awinionie.